Ligji nr. 33/2022, “Për të dhënat e hapura dhe ripërdorimin e informacionit të sektorit publik”, është një akt ligjor i rëndësishëm në Republikën e Shqipërisë, i cili synon të promovojë transparencën, llogaridhënien dhe inovacionin përmes aksesit të lirë në të dhënat publike. Ky ligj përcakton kuadrin rregullator për publikimin dhe ripërdorimin e informacionit të mbajtur nga institucionet e sektorit publik, duke mundësuar qytetarëve, bizneseve dhe organizatave të shfrytëzojnë këto të dhëna për qëllime të ndryshme, si zhvillimi i shërbimeve të reja, analiza shkencore apo monitorimi i veprimtarisë publike. Në kontekstin e integrimit evropian, ky ligj harmonizon legjislacionin shqiptar me direktivat e Bashkimit Evropian, veçanërisht me Direktivën (BE) 2019/1024 për të dhënat e hapura.

Qëllimi kryesor i Ligjit nr. 33/2022 është të krijojë një mjedis ku të dhënat e sektorit publik të jenë lehtësisht të aksesueshme, në formate të hapura dhe të ripërdorshme, pa kufizime të panevojshme. Përmes këtij ligji, institucionet publike detyrohen të publikojnë të dhëna në mënyrë proaktive, duke respektuar standardet e cilësisë dhe duke garantuar mbrojtjen e të dhënave personale dhe informacioneve të klasifikuara. Ligji gjithashtu inkurajon bashkëpunimin ndërmjet sektorit publik dhe atij privat, duke nxitur krijimin e vlerës ekonomike dhe sociale nga ripërdorimi i këtyre të dhënave. Kjo nismë përforcon parimet e qeverisjes së hapur dhe rrit besimin e publikut te institucionet shtetërore.

Për zbatimin e këtij ligji, një rol kyç luan Komisioneri për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale, i cili mbikëqyr dhe promovon respektimin e dispozitave ligjore. Sipas nenit 19 të ligjit, ky institucion është përgjegjës për monitorimin e zbatimit të rregullave për të dhënat e hapura, trajtimin e ankesave për mosrespektimin e ligjit dhe ndërgjegjësimin e organeve publike për detyrimet e tyre. Për të mbështetur këto procese, Zyra e Komisionerit ka ndërmarrë iniciativa si hartimi i pyetësorëve për vlerësimin e zbatimit të ligjit nga institucionet publike, duke synuar krijimin e statistikave dhe përmirësimin e praktikave të transparencës.

Ligji nr. 33/2022 përfaqëson një hap përpara në modernizimin e administratës publike shqiptare dhe në forcimin e demokracisë participative. Duke u dhënë qytetarëve dhe aktorëve të tjerë mundësinë për të aksesuar dhe ripërdorur të dhënat publike, ky ligj jo vetëm që rrit transparencën, por gjithashtu hap dyert për inovacion dhe zhvillim ekonomik. Megjithatë, sfida kryesore mbetet zbatimi efektiv i ligjit, i cili kërkon kapacitete të forta institucionale, ndërgjegjësim të vazhdueshëm dhe investime në infrastrukturën teknologjike për të garantuar që të dhënat e hapura të jenë vërtet të aksesueshme dhe të dobishme për të gjithë.

Shkarko Ligjin!